Γράφει ο Εμμανουήλ Χειράκης
Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Συνεργάτης της Κλινικής ΡΕΑ
Η υστεροσκόπηση ως μέσο αναγνώρισης και θεραπείας παθολογικών καταστάσεων της ενδομήτριας κοιλότητας, αποτέλεσε μια επανάσταση στη γυναικολογία.
Πρώτος, ο Pantaleoni πραγματοποίησε την πρώτη υστεροσκόπηση το 1869. Η υστεροσκόπηση αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες επεμβάσεις στη γυναικολογία, για την εκτίμηση της υπογονιμότητας.
ΤΟ ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΙΟ
Είναι ένα μακρύ λεπτό τηλεσκόπιο, το οποίο είναι συνδεδεμένο με πηγή φωτός, με ψηφιακή κάμερα και μόνιτορ, και με δυνατότητα παροχής διατατικού μέσου, που συνήθως είναι φυσιολογικός ορός, σορβιτόλη ή γλυκίνη.
Ο Γυναικολόγος εισάγει το υστεροσκόπιο στην ενδομήτρια κοιλότητα με διάταση της και ακολουθώντας ειδικούς χειρισμούς κάνει επισκόπηση σε όλη τη διαδρομή, από το τράχηλο, μέχρι το πυθμένα της μήτρας και τα σαλπιγγικά στόμια. Όλη αυτήν τη δια δρομή, ο ιατρός την παρακολουθεί από monitor και έτσι βλέπει που υπάρχει παθολογία.
ΤΑ ΚΎΡΙΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ
> Ο Γυναικολόγος βλέπει με μεγάλη λεπτομέρεια ακόμη και μικρές βλάβες στο τραχηλικό κανάλι, την ενδομητρική κοιλότητα και τα σαλπιγγικά στό μια. Να σημειώσουμε ότι οι βλάβες αυτές διορθώνονται την ίδια στιγμή της επέμβασης.
> Μπορεί να γίνει με μέθη στο νοσοκομείο.
> Είναι χαμηλού κόστους.
> Μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμη και στο ιατρείο χωρίς νάρκωση (office hysteroscopy)
ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΝΏΜΑΛΕΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΊΕΣ ΤΗΣ ΜΉΤΡΑΣ
Σε όλες τις γυναίκες με ανώμαλες αιμορραγίες της μήτρας, κυρίως όμως σε όσες είναι περί την εμμηνόπαυση ή έχουν αιμορραγίες μετα την εμμηνόπαυση, συνίσταται υστεροσκόπηση και βιοψία ενδομητρίου. Στο 40% των περιπτώσεων δεν θα βρεθεί κάποιο πρόβλημα. Όπως είναι προφανές στο 60% των ασθενών θα βρεθεί κάποια αιτία. Οι κυριότερες αιτίες είναι:
α) Υποβλεννογόνια ινομυώματα: Πρόκειται για τους πιο συνήθεις καλοήθεις ινώδεις όγκους. Παρουσιάζονται σε ποσοστό 20-30% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και όσο η γυναίκα είναι νέα και έχει οιστρογόνα, η τάση τους είναι να μεγαλώνουν. Μπορεί να προβάλουν στο ενδομήτριο με όλο τους το μέγεθος ή όχι, ενώ μπορεί να παραμορφώνουν την ενδομήτρια κοιλότητα με αποτέλεσμα να αυξάνουν την πιθανότητα υπογονιμότητας. Αφαιρούνται με ειδικά εργαλεία όπως το ρεζεκτοσκόπιο ή το morcellator MyoSure.
β) Ενδομητρικοί πολύποδες: Είναι εξωφυτικά βλεννώδη μορφώματα, άλλοτε διαφορετικού μεγέθους, σχήματος και εμφάνισης. Συνήθως είναι καλοήθη, έχουν μαλακή υφή και πρέπει να αφαιρούνται κατά τη διάρκεια της υστεροσκόπησης με τα ίδια εργαλεία που αφαιρούνται τα ινομυώματα, δηλαδή το ρεζεκτοσκόπιο ή το morcellator MyoSure.
γ) Ενδομήτρια ατροφία: Είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται μετά την εμμηνόπαυση και μπορεί να προκαλέσει μητρορραγία. Και σε αυτή την περίπτωση απαιτείται λήψη βιοψίας.
δ) Μητρορραγία μετά τη Κύηση
ε) Υπερπλασία ενδομητρίου: Σε γυναίκες που έχουν αιμορραγίες, η ενδομήτρια υπερπλασία είναι ένα από τα πιο σύνθετα προβλήματα. Συνήθως το ενδομήτριο είναι παχύ. Με την υστεροσκόπηση βλέπουμε που είναι η βλάβη και παίρνουμε δείγμα βιοψίας από αυτήν.
στ) Νεοπλασία ενδομητρίου: Εάν υποψιαζόμαστε κακοήθεια, τότε επιβάλλεται να γίνει υστεροσκόπηση και να ακολουθήσει βιοψία του υλικού που θα ληφθεί από το ενδομήτριο.
ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΝΕΞΉΓΗΤΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Σε 5% έως 10% των ζευγαριών που προσπαθούν για κύηση, και ενώ όλες οι εξετάσεις είναι φυσιολογικές, δεν υπάρχει εμφανής αιτία υπογονιμότητας. Σε ένα υψηλό ποσοστό αυτών των ζευγαριών βρίσκουμε μικροβλάβες που δεν δικαιολογούν την υπογονιμότητα και τότε αυτή ονομάζεται ανεξήγητη.
Σε υπογόνιμα ζευγάρια, ιδίως με ανεξήγητη υπογονιμότητα και ενώ όλες οι άλλες εξετάσεις είναι φυσιολογικές, δηλαδή υπάρχει καλό σπέρμα, φυσιολογικό υπερηχογράφημα και υστεροσαλπιγγογραφία, πρέπει να γίνεται μια υστεροσκόπηση, ιδίως εάν ο γιατρός υποψιάζεται κάποια ενδομήτρια παθολογία. Υστεροσκόπηση πρέπει να γίνει και σε όσες γυναίκες έχουν συμβεί επανειλημμένες παλίνδρομες κυήσεις, και σε όσες πρόκειται να ακολουθήσει προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Στην υστεροσκόπηση που γίνεται σε περιπτώσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας, ο γυναικολόγος μπορεί να διαγνώσει:
> Φυσιολογικό το ενδομήτριο
> Συγγενείς ανωμαλίες όπως δίκερη ή μονόκερος μήτρα, καταστάσεις που είναι συνδεδεμένες με επιπλοκές, όπως επανειλημμένες αποβολές, πρόωρους τοκετούς και σε μερικές περιπτώσεις με υπογονιμότητα. Στις συγγενείς ανωμαλίες συγκαταλέγεται και το διάφραγμα μήτρας, το οποίο μπορεί να γεμίζει τη μήτρα μερικώς η πλήρως. Το διάφραγμα χρειάζεται χειρουργική αποκατάσταση, διότι εμποδίζει τη γονιμοποίηση.
> Ατροφία, φτωχό ενδομήτριο, υπερπλασία, κακοήθεια, ενδομητρίτιδα, υποβλεννογόνια ινομυώματα, αδενομυωσικές κύστεις
> Συμφύσεις και πολύποδες αποτελούν επίσης το 30% των περιπτώσεων. Ειδικά οι συμφύσεις διαγιγνώσκονται με την υστεροσαλπιγγογραφία και μπορεί να είναι από ελαφρές συμφύσεις έως πολύ ινώδεις και στέρεες. Η λύση των συμφύσεων γίνεται με το υστεροσκοπιο με τη χρήση ψαλιδιού η ρεζεκτοσκοπίου και το ιδανικό και ασφαλές είναι η ταυτόχρονη παρακολούθηση με λαπαροσκόπηση για την αποφυγή επιπλοκών. Η πιθανότητα κύησης μετά τη θεραπεία των συμφύσεων φτάνει από 41,2% έως 66,6%.
Συμπερασματικά, η υστεροσκόπηση πριν από προσπάθεια υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, είναι το καλύτερο εργαλείο για να εκτιμήσουμε το ενδομήτριο, είναι αποτελεσματική, ασφαλής, και διευκολύνει την εξωσωματική. Επιπλέον, ανιχνεύει ευκολότερα μικρές βλάβες, και τελικά αυξάνει το ποσοστό των κυήσεων, ενώ μειώνει τις μαιευτικές επιπλοκές.